nie po swojemu
  • Nie ma komu posprzątać
    9.12.2010
    9.12.2010
    Spotykam się czasem z zupełnie obco dla mnie brzmiącą formą: nie ma komu, oznaczającą: 'nie ma nikogo, kto by…'. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jest to forma poprawna. Czy mogę powiedzieć na przykład: „Posprzątać nie ma komu”, czy jednak muszę użyć sformułowania „Nie ma kto posprzątać”?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Gabriela Niemiec
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • ani (nie)
    26.03.2010
    26.03.2010
    Dzień dobry,
    obecnie po ani (też) używa się czasownika z formie przeczącej. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego stosowano ten spójnik z czasownikiem w formie twierdzącej? Na przykład: „Nie trap się brakiem sukcesu ani zawierzaj pieniądzom” czy „Nie dotrą nigdy do bram raju ani też wejdą”. Może jest też jakaś różnica pomiędzy ani i ani też, jeśli chodzi o użytą formę czasownika.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna Repec
  • Gentamycyna po raz kolejny
    20.04.2017
    20.04.2017
    Szanowna Pani Katarzyno,

    dziękuję za odpowiedź, niemniej obawiam się, że się nie zrozumiałyśmy. Nadal nie wiem, czy poprawną nazwa jest gentamycyna czy gentamicyna. A to było esencją mojego pytania. Ten antybiotyk nie ma nic wspólnego z grzybami.
    Pozdrawiam
    M.D.
  • Kiedy biernik po negacji?
    22.05.2016
    22.05.2016
    Szanowna Poradnio!
    Ja gram w piłkę nożną/ Ja nie gram w piłkę nożną. Forma biernika nie ulega zmianie. Dlaczego forma nie ulega zmianie w negacji? W innych konstrukcjach: Poproszę czarną kawę. Nie ma czarnej kawy (biernik — dopełniacz).

    Z poważaniem
    Artur N.
  • Konieczny przecinek po zdaniu podrzędnym
    29.01.2016
    29.01.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie o przecinek w zdaniu:
    Zauważyłem, że często używasz tego słowa, i faktycznie spełnia wtedy swoją rolę.
    Nie jestem pewien przecinka przed i. Wydaje mi się, że bez niego sens jest taki, że ktoś zauważył zarówno używanie słowa, jak i spełnianie roli. Z przecinkiem zaś jest tak, że ktoś zauważył częste użycie, a poza tym stwierdza, że to częste użycie spełnia swoją rolę. Wersja z przecinkiem zdaje mi się więc bardziej logiczna.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pytanie po dwukropku
    27.03.2012
    27.03.2012
    Czy jeśli po dwukropku jest wprowadzane pytanie, to można je rozpocząć wielką literą? Na przykład: „Trzeba zadać sobie ważne pytanie: Czy w moim życiu dokonało się coś ważnego? Czy jestem świadom swojej roli w życiu innych?”. A jeśli należy rozpocząć od małej litery, to czy po słowie ważne można/trzeba/nie wolno postawić pytajnik lub kropkę: „Trzeba zadać sobie ważne pytanie: czy w moim życiu dokonało się coś ważnego”.
  • Właściwie… po co mówić poprawnie?
    15.12.2000
    15.12.2000
    Mówię kilkoma językami. Chciałabym się dowiedzieć, dlaczego jest tak ważne, aby bardzo poprawnie mówić po polsku?
  • Wstyd nie odmieniać nazwisk…
    7.02.2019
    7.02.2019
    Kiedy w pracy mówię o konieczności odmieniania nazwisk w pismach, napotykam na zdecydowany opór współpracowników. Zdecydowana większość uważa, że „wymyślam głupoty” oraz że bardziej urzędowo (!) jest, gdy nazwisko pozostaje nieodmienione. Dlatego proszę o podpowiedź, po jaką publikację z tego zakresu powinnam sięgnąć, żeby zwiększyć swoją wiarygodność i umieć odpowiedzieć na wszystkie podchwytliwe pytania typu „A jak odmienisz takie-i-takie nazwisko”.
  • wykrzyknik nie na końcu wypowiedzenia
    30.03.2015
    30.03.2015
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie kwestia stosowania dużej bądź małej litery w przypadku wyrazów następujących po umiejscowionych w środku zdań eksklamacjach. „Mogłem go dostrzec, lecz – ach! – nie mogłem sięgnąć” albo „Ostatni raz widziałem go hen! za rzeką”. Czy można uznać za poprawny spotykany w starszych publikacjach, zaprezentowany uprzednio zapis i bezpiecznie stosować go? Czy zakończenie słów w podanych sytuacjach wykrzyknikiem jest zasadne?
    Z poważaniem
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego